Skolastik ve Yeni Skolastik Felsefelerinde Bilgi Anlayışı Nasıldır?

Skolastik ve Yeni Skolastik felsefeleri, ortaçağ döneminde ortaya çıkmış ve bilgi anlayışı açısından oldukça farklılık gösteren iki felsefi düşünce akımıdır. Skolastik felsefesi, Aristoteles'in eserlerinin çevirileri üzerinden geliştirilmiş ve kiliselerin eğitim kurumlarında hakim bir düşünce biçimiydi. Yeni Skolastik felsefesi ise, 19. yüzyılda İtalya'da ortaya çıkan ve İnanç ve Akıl adlı eseriyle ünlü olan İtalyan filozof Tomas Aquinas'ın etkisinde gelişmiştir.

Skolastik felsefesi, bilgi anlayışında öncelikle dini inançlara dayanır ve dinî dogmaları temel alarak gerçeği bulmak amaçlanır. Bu düşünce akımı, Aristoteles'in eserlerindeki doğru bilginin, akıl yoluyla elde edilmesi fikrini benimsemiş ve bilginin çıkarsama, tümevarım yoluyla kazanılabileceğine inanmıştır. Ayrıca bu düşünce akımında, kelime oyunları ve paradokslar sıkça kullanılarak bilgi arama yolunda tartışmalar yapılmıştır.

Yeni Skolastik felsefesi ise, bilgi anlayışında daha çok Aristoteles ve Tomas Aquinas'ın fikirlerine dayanır. Bu düşünce akımı, bilginin temelinde duyularımızın sağladığı verilerin, akıl yoluyla yargılara dönüştürülmesi olduğunu savunur. Ayrıca bu düşünce akımında, bilgi arayışında akıl ve inanç ayrımı yapılmış ve bu iki farklı alanın birleştirilmesiyle gerçeğe ulaşabileceğimiz düşünülmüştür.

Genel olarak, skolastik ve yeni skolastik felsefelerinde bilgi anlayışı, farklı kaynaklara dayansa da, doğru bilginin akıl ve deney yoluyla elde edilebileceği fikrini benimsemiştir. Bu düşünce akımları, tartışmalar, kelime oyunları ve paradokslar yoluyla bilgi arama yöntemlerini geliştirmiş ve felsefi düşüncenin geleceğine önemli katkılar sağlamıştır.

Anahtar kelimeler: Skolastik felsefe, Yeni Skolastik felsefe, bilgi anlayışı, doğru bilgi, akıl, deney, tartışma, paradoks

, kelime oyunları, Aristoteles, Tomas Aquinas, inanç.

Skolastik felsefe, Ortaçağ Avrupası'nda Hristiyan düşüncesinin önde gelen bir türüdür. Bu felsefede, inançların mantıksal olarak kanıtlanması ve temellerinin araştırılması esastır. Bu nedenle, skolastik felsefede bilgi, matematik, mantık, fizik, doğa felsefesi, metafizik ve teoloji gibi farklı disiplinlerin birleşiminden ortaya çıkan bütünsel bir anlayıştır.

Yeni skolastik felsefe ise, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir felsefe akımıdır. Bu akım, Ortaçağ skolastiğinin felsefi düşüncelerine dayanır ancak modern felsefenin eleştirel yaklaşımını da benimser. Bu nedenle, yeni skolastik felsefede bilgi, doğru ve yanlışın ayırt edilmesi için doğal teoloji ve eleştirel felsefenin birleşimi olarak ele alınır.

Her iki skolastik felsefe akımında da bilgi, insan zihninin doğasına, gerçekliğin yaradılışına, Tanrı'ya olan inanca ve doğanın yasalarına dayalıdır. Ancak yeni skolastik felsefede, eleştirel metodoloji doğal teolojinin yanında yer alır ve her türlü felsefi iddianın doğruluğunun test edilmesi için kullanılır.

Skolastik felsefe, Orta Çağ kilise felsefesi olarak bilinir ve bilgi anlayışı Tanrı'nın varlığına dayanır. Bu yöntem, Aristoteles'in felsefesi ve Hristiyan teolojisi arasında bir bağlantı kurmaya çalışır. Skolastik düşünce, Tanrı'nın varlığının akıl yoluyla kanıtlanabileceğine inanır ve bilgiye ulaşmanın yolu, akıldan ziyade inancın benimsenmesine dayanır.

Yeni Skolastik felsefe ise, 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Bu felsefe akımı, skolastik düşüncenin yeniden ele alınması ve güncel felsefi sorulara karşılık verme amacı güder. Yeni Skolastik felsefenin bilgi anlayışı, akıl ve deneyime dayalı bir yöntemdir. Kant'ın eleştirel felsefesi ile pozitivizmin etkisi altında gelişen bu felsefe akımı, bilgiye ulaşmanın yolu olarak akıl ve deneyi benimser.

Bu nedenle, Skolastik ve Yeni Skolastik felsefelerinde bilgi anlayışı arasındaki temel fark, bilgiye ulaşmanın yolu konusunda farklılık göstermesidir. Skolastik felsefe, inanca dayalı bir yaklaşıma sahipken, Yeni Skolastik düşünce, akıl ve deneyin önemini vurgular.

Skolastik ve Yeni Skolastik felsefelerinde bilgi anlayışı, Tanrı'nın varlığının ve gerçeğin bilinmesine yönelik bir çaba olarak tanımlanabilir. Bu düşünce akımlarında, din ve felsefe birbirine entegre edilerek bilgi arayışı gerçekleştirilir.

Skolastik felsefe, Ortaçağ döneminde Katolik Kilisesi'nin etkisi altında gelişmiştir. Aristoteles'in düşünceleriyle Hristiyan inancını birleştirmeyi amaçlar. Skolastikte bilgi, inançla birleşerek gerçeği ortaya çıkarma sürecinin bir parçasıdır. İnanç, bilginin temelini oluştururken, akıl ise inancı doğrulamak ve açıklamak için kullanılır.

Yeni Skolastik felsefe ise 19. yüzyılda ortaya çıkmış ve antik Yunan düşüncesi, Aristotelesçilik ve Skolastik düşünceyi modern felsefeyle birleştirmeyi hedefler. Bilgi, inançla uyumlu olmalı ve aklın mantıksal çıkarımlarına dayanmalıdır. Yeni Skolastikte bilgi, doğa ve Tanrı'nın varlığının mantıksal olarak kanıtlanmasıyla elde edilir.

Her iki felsefi akımda da bilgi, mantık ve akıl yoluyla elde edilirken, inanç da önemli bir rol oynar. Tanrı'nın varlığı ve gerçeğin bilinmesi, felsefi ve dini anlayışlar arasında bir bağlantı kurulmasını gerektirir. Bu nedenle, bilgi anlayışı Skolastik ve Yeni Skolastik felsefelerinde teolojik bir boyut taşır.