Mikroorganizmalar, tarım ve çevre üzerinde önemli etkilere sahiptir. İşlevlerine göre, yıkıcı, nötral veya faydalı olabilirler.
Faydalı Mikroorganizmalar:
- Bazı mikroorganizmalar, toprağı zenginleştirerek bitkilerin büyümesine yardımcı olur. Örneğin, simbiyotik rizobium bakterilerinin, legüminoz bitkileri ile bir araya gelerek atmosferik azotu bitkilerin kullanabileceği formda depolaması ve daha sonra verimli bir şekilde kullanması, toprağın doğal zenginleştirilmesini sağlar.
- Mikroorganizmalar, pestisitlerle mücadelede de yardımcı olabilir. Bitki hastalıklarına neden olan patojenlere karşı doğal olarak üretilen bakteriler, mantarlar ve virüsler gibi biyolojik mücadele ajanları, çevre dostu pestisitler olarak kullanılabilir.
- Mikroorganizmalar, bitkilerin direkt olarak beslenmesinde de rol oynar. Bitkilerin kökleri tarafından salgılanan karbonhidratlar, birçok faydalı bakteri ve mantarın yaşayabilmesi için gerekli olan enerji kaynağıdır. Bu bakteriler, çeşitli vitaminler, hormonlar, enzimler ve diğer besinler sentezleyebilirler.
Yıkıcı Mikroorganizmalar:
- Tarımsal ürünlerin bozulmasına, hastalıklara ve zararlı organizmaların oluşmasına neden olan mikroorganizmalar, tarımı ve gıda üretimini olumsuz etkiler.
- Toprağı asidik hale getirerek bitki büyümesine engel olan bazı mikroorganizmalar, hasat kayıplarına neden olabilir.
- Yoğun hayvan üretimi, atıkların çevreye salınması ve su kaynaklarına karışması sonucunda, mikroorganizmaların çevredeki ekosistemlere yayılması ve su kaynaklarının kirletilmesi gibi olumsuz sonuçlar görülebilir.
Çevreye Faydalı Mikroorganizmalar:
- Bazı mikroorganizmalar, doğal atık bozunması yoluyla organik maddelerin çevreye verilen zararını önler. Bu, özellikle endüstriyel kirlilik ve atıkların yönetiminde faydalıdır.
- Bazı bakteri ve mantar türleri, petrol gibi hidrokarbonlu bileşikleri doğal olarak yok edebilirler, böylece petrol sızıntılarına karşı korumak ve temizlemek için kullanılabildikleri gibi, temizlik endüstrilerinde de kullanılırlar.
- Bazı mikroorganizmalar, çevresel kirliliğe ve toksinlere karşı direnç geliştirebilirler. Bu, biyoremidasyon adı verilen bir yöntemle çevresel kirlilikle mücadelede kullanılabilir.
Yıkıcı Mikroorganizmalar:
- Bazı mikroorganizmalar, çevresel kirliliğin artmasına ve çevre felaketlerine neden olabilirler. Örneğin, tarım ilaçları ve atıklar, su kaynaklarındaki bakteri ve mantarların aşırı büyümesine neden olarak, suyun nitrat ve fosfat ile kirlenmesine neden olabilir.
- Bazı bakteri ve mantarlar, ucuz ve pratik bir şekilde üretildikleri için, endüstriyel amaçlar için kullanılabilirler. Ancak, bazı üretim teknikleri ve yetersiz işleme, istenmeyen yan etkileri oluşturabilir. Örneğin, bazı mantarların üretimi sırasında, havaya zararlı madde salınımları birçok sağlık sorununa yol açabilir.
- Bazı mikroorganizmaların da saldırgan çeşitleri vardır. Bazıları insanlarda hastalıklara, zararlı mantarlar gibi bitkilerde hasarlara, zararlı bakteriler ise malzemelerde bozulmalara neden olabilir.