Anayasa Mahkemesi Kararları Nasıl Uygulanır
“Bir devlette yasa varsa hukuk başlar; ama mahkeme kararı uygulanıyorsa adalet konuşur.”
– Ersan Karavelioğlu
1. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Hukuki Niteliği Nedir
Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye’de anayasal denetimin en yüksek organıdır.
Verdiği kararlar kesindir ve başta yasama, yürütme, yargı olmak üzere herkesi bağlar

Anayasal Dayanak:

“Anayasa Mahkemesi kararları kesindir.”
- ⚖ “Yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.”
- ⏱ “Kararlar Resmî Gazete'de yayımlandığı gün yürürlüğe girer.”
2. AYM Karar Türleri ve Uygulama Süreci
AYM’nin kararları yalnızca iptal değil; bireysel hak ihlallerinden kanun denetimine kadar geniştir.
Her tür kararın uygulama yöntemi farklılık gösterir:
Karar Türleri ve Uygulama Yolları:
![]() | ![]() | ![]() |
---|---|---|
![]() | Resmî Gazete’de yayımlandıktan 9 ay sonra yürürlüğe girer (istisnai haller hariç) | Yasa maddesi yürürlükten kalkar |
![]() | Kanunun yeniden düzenlenmesi gerekir | Yasama faaliyeti gerektirir |
![]() | İlgili mahkemeye gönderilir → karar yeniden değerlendirilir | İhlalin giderilmesi, yargılamanın yenilenmesi |
![]() | Derhâl uygulanır, icra veya işlem durdurulur | Geçici ve bağlayıcıdır |


Uymayan hâkimler ve kamu görevlileri hakkında disiplin işlemi dahi gündeme gelebilir.
3. Uygulanmazsa Ne Olur
Anayasa Üstünlüğü Tehlikeye Girer
AYM kararlarına uymamak, yalnızca bir “hukuki hata” değil;
anayasal düzenin ihlali anlamına gelir

Uygulanmama Durumunun Sonuçları:
- ⚠ İdari işlem geçersiz sayılır
- ⚖ Yargı kararları bozulabilir veya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşınabilir
Kamu görevlileri hakkında yargısal ve disiplin sorumluluğu doğabilir
Anayasal devlet olmanın temelleri sarsılır

Sonuç: Uygulanan Karar, Yazılı Adaletin Hayata Geçmesidir
Anayasa Mahkemesi kararları, sadece hukuki metinler değil;
hak aramanın nihai sesi, hukukun en üst teminatıdır

Bu kararların ciddiyetle uygulanması, vatandaş ile devlet arasında kurulan güven sözleşmesidir.
“Mahkemelerin gücü, karar vermekle değil; kararlarının hayat bulmasıyla ölçülür.”
– Ersan Karavelioğlu
Son düzenleme: