Kıymetli Evrak Ne Demektir ve Çeşitleri Nelerdir
Belge Değil, Hak Taşıyan Kâğıtlar mı
“Kimi kâğıtlar vardır; yalnızca bilgi değil, değer taşır.”
– Ersan Karavelioğlu
1.
Kıymetli Evrak Nedir
Hukuki Anlam ve Temel Özellikler
Kıymetli evrak, içerisinde bir hak barındıran ve bu hakkın ancak belgenin ibrazıyla kullanılabileceği özel hukuki belgelerdir.
Yani; bu evrak yoksa, hak da yoktur.

“Bir hakkın senede bağlı olduğu ve senetten ayrı olarak ileri sürülemeyeceği belgeler.”

- Hak ve belge birbirinden ayrılamaz
- Devredilebilir niteliktedir (ciro, teslim vb.)
- Belge kaybolursa, hak da fiilen kullanılamaz
2.
Kıymetli Evrak Çeşitleri Nelerdir
Kıymetli evraklar genellikle içerdiği hak türüne ve düzenlenme şekline göre sınıflandırılır:
A. Emre Yazılı Kıymetli Evrak


Tür | Açıklama |
---|---|
Poliçe | Bir kişinin, belirli bir zamanda, başka bir kişiye ödeme yapmayı taahhüt ettiği senet |
Bono (Emre muharrer senet) | Borçlunun tek taraflı ödeme vaadi |
Çek | Hesap sahibinin, bankaya ödeme talimatı verdiği belgedir |
B. Nama Yazılı Kıymetli Evrak


Tür | Açıklama |
---|---|
Nama yazılı hisse senedi | Sahibi belli olan ve yazılı olarak devredilebilen ortaklık payı |
Alacak senedi | Borçlu ve alacaklı isimleri belirli, devri sınırlı belgelerdir |
C. Hamiline Yazılı Kıymetli Evrak


Tür | Açıklama |
---|---|
Hamiline çek | Çek kimdeyse, banka o kişiye ödeme yapar |
Hamiline yazılı hisse senedi | Pay devri çok hızlı ve kolay yapılabilir |
Tahvil (bazı türleri) | Anonim şirketlerin borçlanma aracı olarak çıkardığı hamiline belgeler |
3.
Kıymetli Evrakın Hukuki Önemi Nedir

Çünkü:
- Elinde belgeyi bulunduran kişi, hakkı ispat edebilir
- Taraflar arası işlemler yazılı ve güvenli hale gelir
- Devir işlemleri hızlıdır, dolaşımı kolaylaştırır
- Mahkemelerde belgeyle ispat kolaylaşır

Sonuç: Kıymetli Evraklar, Kâğıttan Fazlasını Taşır
Bir kıymetli evrak; sadece bir kâğıt değil, bir hakkın kendisidir.
Bu nedenle hukukta, ekonomide ve ticarette özel bir yere sahiptir.
Ve bazen bir çek, bir bonodan daha fazlasıdır: Bir güven, bir taahhüt ve bir yasal bağdır.
“Hak, ancak onun yazılı yansıması kadar güçlüdür.”
– Ersan Karavelioğlu
Son düzenleme: