İngilizlerin Türkiye'deki Siyasi ve Askeri Faaliyetleri

İngilizlerin Türkiye'deki siyasi ve askeri faaliyetleri, 19. yüzyılın sonundan itibaren özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamaya başlamasıyla birlikte artmıştır. Bu faaliyetler, genellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun kendi çıkarları doğrultusunda denetim altına alınmasını, bölünmesini veya birkaç güçten oluşan bir federasyona dönüştürülmesini amaçlamaktadır.

Siyasi faaliyetler bakımından, İngilizler öncelikle siyasi etki yaratabilmek amacıyla Osmanlı İmparatorluğu içindeki farklı gruplarla bağlantı kurmuşlardır. Bu gruplar arasında Osmanlı hanedanı mensupları, yerli halk, azınlıklar ve diğer siyasi liderler yer almaktadır. İngilizler, bu gruplar üzerindeki etkilerini artırmak için çeşitli diplomatik ve ekonomik baskı yöntemleri kullanmışlardır. Özellikle 1. Dünya Savaşı sonrasında, İngilizler Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü sonrası yeni düzenlemelerin yapılmasında dolaylı olarak etkili olmuşlardır.

Askeri faaliyetler bakımından, İngilizler özellikle 19. yüzyılın sonlarından itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nun askeri yapılarına ciddi bir şekilde müdahil olmuşlardır. Bu süreçte eğitim, lojistik ve silah temininde İngilizler büyük rol oynamışlardır. Bu faaliyetlerin amaçlarından biri, İngiliz çıkarları doğrultusunda etkili bir Osmanlı ordusu yaratmaktı. Özellikle I. Dünya Savaşı'nda İngilizler, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı çeşitli askeri harekatlarda bulunmuşlardır.

Sonuç olarak, İngilizlerin Türkiye'deki siyasi ve askeri faaliyetleri uzun bir süre boyunca devam etmiştir. Bu faaliyetler genellikle İngiliz çıkarlarını korumak amacıyla gerçekleştirilmiştir ve Türk toplumunu etkilemiştir. Ancak günümüzde İngiltere ve Türkiye arasındaki ilişkiler normal bir seyir izlemektedir.

İngilizlerin Türkiye'deki siyasi ve askeri faaliyetlerinin, özellikle 19. yüzyılın sonlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasından bu yana uzun süredir var olduğu doğrudur. Ancak, bu faaliyetlerin homojen bir varlık olarak görülemeyeceğini, bunun yerine bağlama ve siyasi koşullara bağlı olarak zaman içinde değişen bir dizi eylem ve müdahale olarak görülebileceğini not etmek önemlidir.

Örneğin, Osmanlı İmparatorluğu döneminde İngilizler, diğer Avrupalı güçler gibi, İmparatorluğu Doğu ile Batı arasında bir tampon bölge olarak gördükleri ve herhangi bir istikrarsızlığın yayılmasına yol açabileceği için statükoyu koruma politikası izlediler. Rusya da dahil olmak üzere rakiplerinin etkisi. Bu politika, Birinci Dünya Savaşı sırasında İngilizlerin, Arap bölgelerindeki Osmanlı kontrolünü zayıflatmayı amaçlayan Arabistanlı Lawrence liderliğindeki Arap İsyanı gibi milliyetçi güçlerle ittifak yaptığında değişti.

Benzer şekilde, İngiltere'nin Türkiye'deki askeri müdahalesi, çıkar ve hedeflerin değişkenliği ile karakterize edilmiştir. Örneğin, 19. yüzyılda İngilizler, Balkanlar'ın istikrarına yönelik potansiyel tehdit olarak görülen Yunan ve Sırp ayaklanmalarını bastırmak için Osmanlılara askeri destek sağlamıştır. Aynı zamanda İngiliz askeri misyonları, Rusya gibi ortak düşmanlarına karşı kullanılabilecek modern ve verimli bir askeri güç yaratmak amacıyla Osmanlı ordusuna eğitim ve teçhizat sağladı.

Bu nedenle, İngiltere'nin Türkiye'deki müdahalesinin zaman içinde ve farklı siyasi koşullara göre değişen karmaşıklığını ve çok katmanlı doğasını dikkate almak önemlidir. Zaman zaman yaşanan gerilimlere rağmen, Birleşik Krallık ile Türkiye arasındaki modern ilişki, ticaret, eğitim, kültür ve güvenlik gibi çeşitli alanlarda dinamik ve işbirlikçi bir ortaklık ile karakterize edilir.

İngilizler, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türkiye'deki siyasi ve askeri faaliyetlerde bulunmuşlardır.

Siyasi Faaliyetler:
1. Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş sürecinde İngilizler, İstanbul'daki büyükelçilikleri aracılığıyla Osmanlı yönetimiyle temas halindeydi ve Osmanlı'nın çöküşüne doğru yönlendirdi.
2. I. Dünya Savaşı yıllarında İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'nun en büyük düşmanı olarak Türkiye'de oyunlar oynadı ve Ermenileri kışkırtarak İttihat ve Terakki yönetimini zor durumda bıraktı.
3. Lozan Konferansı'nda İngiltere, Osmanlı topraklarında söz sahibi olmak için Fransa'yla işbirliği yaparak Türkiye'nin geleceğiyle ilgili kararları etkilemeye çalıştı.
4. Türkiye'nin kuruluş yıllarında İngiltere, Türkiye'yi Sovyetler Birliği'ne karşı korumak amacıyla Lozan Antlaşması ve Ankara Antlaşması gibi belgelerde imzasını attı.

Askeri Faaliyetler:
1. I. Dünya Savaşı sırasında İngiliz kuvvetleri, Türkiye'yi işgal etmek için Osmanlı topraklarında savaştı.
2. Türkiye'nin kuruluş yıllarında İngiltere, Türk ordusunun modernizasyonuna yardımcı oldu ve eğitim programları düzenledi.
3. II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz ordusu, Türkiye topraklarını Almanya işgalinden korumak için stratejik üsler kurdu.

Sonuç olarak, İngilizler Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra Türkiye'de siyasi ve askeri faaliyetlerde bulunarak ülkenin geleceğiyle ilgili belirleyici rol oynadı. Ancak, Türkiye'nin başarıyla bir devlet olarak kurulması sürecinde İngiltere ile Türkiye arasındaki ilişkilerin dostane ve işbirlikçi bir şekilde gelişmesi sağlandı.

İngilizlerin Türkiye'deki siyasi ve askeri faaliyetleri, Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamıştır. 19. ve 20. yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş döneminde İngiltere, Türkiye üzerinde etkisini artırmıştır.

Siyasi Faaliyetler:
- 19. yüzyıldan itibaren İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'nda reformlara destek vererek ve bürokrasilere danışmanlık yaparak büyük bir etki sağlamıştır.
- 1838'de Londra Antlaşması ile Türk bankacılık sektöründe İngilizler ağırlık kazanmıştır.
- 1858'de Düyun-u Umumiye teşkilatına İngilizlerin kontrolünde çalışma izni verilmiştir. Bu durum, Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik yönetiminde İngiliz etkisini daha da artırmıştır.
- 19. yüzyılın sonlarına doğru İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'nun iç işlerine daha doğrudan müdahale etmeye başlamıştır.

Askeri Faaliyetler:
- 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'na askeri destek vermiştir.
- I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan İtilaf Devletleri içerisinde yer alan İngiltere, Türkiye'nin işgalinde önemli bir rol oynamıştır. İngiliz askerleri, 1919'da İstanbul'a kadar gelerek Türkiye'yi işgal etmiştir.
- 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından, İngiltere ile ilişkiler daha az askeri olmuş ve daha çok siyasi ve ekonomik boyutta şekillenmiştir. Ancak İngiltere, Türkiye'ye yönelik askeri tehditlere yönelik olarak da bazı faaliyetlerde bulunmuştur.

Sonuç olarak, İngiltere'nin Türkiye'deki siyasi ve askeri faaliyetleri, Osmanlı İmparatorluğu döneminden başlayarak Türkiye Cumhuriyeti dönemine kadar uzanan bir süreçte etkisini göstermiştir. Bu faaliyetlerin sonucunda Türkiye üzerindeki İngiliz etkisi azalsa da, Türkiye ile İngiltere arasındaki ilişkiler halen önemli olmaya devam etmektedir.